Sự nhiễu loạn của chuyến bay là gì? Cách đối phó khi gặp phải nhiễu loạn

Bạn đã từng trải nghiệm cảm giác máy bay bất ngờ rung lắc, xóc nảy khi đang ở độ cao hàng ngàn mét? Đó chính là hiện tượng nhiễu động không khí – một trải nghiệm phổ biến trong hành trình bay mà hầu hết hành khách đều đã từng gặp. Vậy nhiễu động không khí là gì, nguyên nhân do đâu và làm thế nào để đối phó? Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về hiện tượng thú vị này.

1. Nhiễu động không khí là gì?

Nhiễu động không khí là hiện tượng các luồng không khí chuyển động hỗn loạn trong bầu khí quyển, tạo ra các vùng xáo trộn. Khi máy bay bay qua các vùng không khí này, sẽ xuất hiện hiện tượng rung lắc hoặc chao đảo. Tùy vào mức độ mạnh yếu của nhiễu động, hành khách có thể cảm nhận từ những cú rung nhẹ đến tình trạng xóc nảy mạnh mẽ.

2. Nguyên nhân gây ra nhiễu động không khí

Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên hiện tượng nhiễu động không khí, trong đó các yếu tố chính bao gồm:

• Địa hình và gió núi: Khi không khí di chuyển qua các khu vực đồi núi, địa hình phức tạp, nó tạo ra các dòng khí bất ổn, hay còn gọi là nhiễu động địa hình. Gió thổi qua các dãy núi có thể tạo thành sóng không khí mạnh mẽ, làm cho máy bay chao đảo khi đi qua những vùng này.
• Luồng phản lực (Jet Streams): Đây là những dòng không khí mạnh, thường xuất hiện ở độ cao khoảng 9-12 km, gần các cực. Sự thay đổi nhanh chóng của luồng phản lực có thể tạo ra các vùng nhiễu động mạnh. Máy bay thường gặp nhiễu động khi bay qua hoặc bay gần những vùng có luồng phản lực.
• Bão và giông: Các hệ thống bão hay giông lớn tạo ra các vùng không khí hỗn loạn rộng lớn. Những cơn bão nhiệt đới, giông lớn có thể đẩy không khí lên cao hoặc xuống thấp, gây nên tình trạng nhiễu động nghiêm trọng.
• Nhiễu động trong không khí trong lành (Clear Air Turbulence – CAT): Loại nhiễu động này xảy ra ở những vùng trời trong xanh, không có mây nên rất khó dự báo. CAT thường xảy ra bất ngờ ở các khu vực có luồng phản lực mạnh hoặc ở các vùng mà khối không khí di chuyển nhanh chóng.

3. Tác động của nhiễu động không khí đến chuyến bay

Nhiễu động không khí là một trong những thách thức lớn trong ngành hàng không vì nó có thể ảnh hưởng đến cả máy bay và hành khách.

• Đối với máy bay: Nhiễu động khiến máy bay rung lắc, thay đổi độ cao đột ngột, làm tăng tiêu hao nhiên liệu và có thể ảnh hưởng đến một số thiết bị. Trong một số trường hợp nhiễu động mạnh, một số bộ phận của máy bay có thể bị hư hỏng nhẹ.

• Đối với hành khách: Nhiễu động gây cảm giác khó chịu, lo lắng, thậm chí hoảng sợ cho nhiều hành khách, đặc biệt là những người lần đầu bay. Hơn nữa, nếu hành khách không thắt dây an toàn, nguy cơ chấn thương sẽ cao hơn khi máy bay rung lắc.

4. Cách dự báo và giảm thiểu nhiễu động trong hàng không

Nhờ vào tiến bộ trong công nghệ và phương pháp dự báo, các hãng hàng không và phi công hiện nay có nhiều biện pháp để giảm thiểu tác động của nhiễu động:

• Dự báo thời tiết và sử dụng mô hình khí tượng: Các chuyên gia khí tượng sử dụng các mô hình máy tính tiên tiến để dự báo thời tiết và xác định các khu vực có khả năng xảy ra nhiễu động. Dữ liệu từ vệ tinh, radar và cảm biến trên không giúp các nhà khí tượng cung cấp thông tin chi tiết về vùng có nhiễu động.
• Báo cáo từ phi công: Trong quá trình bay, các phi công sẽ báo cáo lại những vùng nhiễu động mà họ gặp phải cho trung tâm điều hành không lưu. Dựa vào những thông tin này, các chuyến bay sau có thể điều chỉnh đường bay để tránh những khu vực có nguy cơ nhiễu động.
• Công nghệ tiên tiến: Nhiều hãng hàng không đang đầu tư vào các hệ thống và thiết bị phát hiện nhiễu động. Những công nghệ mới này giúp phi công dự đoán nhiễu động trước khi vào vùng không khí nhiễu động, từ đó điều chỉnh độ cao hoặc thay đổi hướng bay một cách phù hợp.
• Kỹ năng và kinh nghiệm của phi công: Các phi công được đào tạo kỹ lưỡng để xử lý các tình huống nhiễu động. Họ có thể giảm thiểu tác động bằng cách thay đổi độ cao, tốc độ hoặc thậm chí thay đổi lộ trình bay nhằm đảm bảo an toàn cho hành khách.

5. Cách hành khách đối phó với nhiễu động không khí

Mặc dù không thể tránh hoàn toàn nhiễu động, hành khách vẫn có thể chủ động đối phó bằng một số biện pháp sau:

• Luôn thắt dây an toàn khi ngồi: Đây là biện pháp đơn giản nhưng quan trọng nhất để bảo vệ hành khách khỏi các cú rung lắc mạnh.
• Hạn chế di chuyển trong cabin khi có thông báo nhiễu động: Khi gặp nhiễu động, hành khách nên ngồi yên tại chỗ và tránh di chuyển để đảm bảo an toàn. Trong trường hợp cần thiết, hãy bám vào ghế hoặc thành máy bay để giữ thăng bằng.
• Liên hệ với tiếp viên hàng không: Nếu cảm thấy lo lắng, không thoải mái, hoặc cần hỗ trợ, đừng ngần ngại báo với tiếp viên hàng không để nhận được sự trợ giúp.
• Chuẩn bị tâm lý: Nhiễu động không khí là hiện tượng phổ biến và không gây nguy hiểm cho máy bay. Hiểu rõ về hiện tượng này sẽ giúp hành khách an tâm hơn khi gặp phải tình trạng rung lắc trên máy bay.

Nhiễu động không khí là một hiện tượng tự nhiên mà máy bay không thể tránh khỏi hoàn toàn khi bay qua các tầng không khí khác nhau. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ, kỹ năng của phi công và các biện pháp dự báo tiên tiến, nhiễu động ngày càng được giảm thiểu, giúp hành khách có chuyến bay an toàn và thoải mái hơn. Để đảm bảo an toàn tuyệt đối, hành khách nên tuân thủ các hướng dẫn từ phi hành đoàn, giữ tâm lý thoải mái và sẵn sàng đối phó khi gặp tình huống nhiễu động.